นมจากพืช 2 ชนิดที่ได้รับความนิยมมากที่สุด สำหรับผู้ที่ไม่กินนมวัวหรือแพ้นมวัว แต่นมอัลมอนด์และนมถั่วเหลืองแตกต่างกันอย่างไร และอะไรดีกว่ากัน
ปัญหาการแพ้แลคโตสในน้ำนมวัว การแพ้นม ความนิยมของการกินมังวิรัติที่เพิ่มมากขึ้น รวมถึงความต้องการอาหารคอเลสเตอรอลต่ำ ทำให้อุตสาหกรรมอาหารสร้างตัวเลือกใหม่ของนมที่ทำจากพืชกันมากขึ้น โดยนมอัลมอนด์และนมถั่วเหลือง เป็น 2 ตัวเลือกของนมจากพืช ที่ได้รับความนิยมกันมากที่สุด
แต่ถึงจะเป็นนมจากพืชเหมือนกัน นมทั้งสองชนิดนี้ก็มีความแตกต่างกันหลายอย่าง ทั้งในแง่ประโยชน์ต่อสุขภาพและสารอาหาร การจะฟันธงว่า นมชนิดไหนที่ดีกว่ากัน มีหลายอย่างที่เราควรต้องรู้เกี่ยวกับนมทั้งสองชนิดนี้
ประโยชน์ต่อสุขภาพ
นมจากอัลมอนด์และนมถั่วเหลืองต่างก็มีประโยชน์ต่อสุขภาพด้วยกันทั้งสองชนิด แต่มีสารอาหารที่ต่างกัน ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพของคนเราต่างกันไป
นมอัลมอนด์
อัลมอนด์ดิบมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย ตั้งแต่เป็นแหล่งของโปรตีน มีเส้นใยอาหาร มีวิตามินและแร่ธาตุหลากหลาย รวมถึงแอนตี้ออกซิแดนท์ที่ดีต่อสุขภาพ ประโยชน์สุขภาพของอัลมอนด์ ทำให้ความนิยมของนมจากอัลมอนด์เพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก
นมจากอัลมอนด์มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวสูง ซึ่งงานวิจัยชี้ว่าเป็นไขมันที่ช่วยลดไขมัน low-density lipoprotein (LDL) ซึ่งเป็นไขมันชนิดที่ไม่ดีในร่างกายของเรา ที่ทำให้เกิดโรคหัวใจ โรคอ้วน และมะเร็ง
นมถั่วเหลือง
นมถั่วเหลืองก็มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว และในขณะเดียวกันก็กรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่ง (polyunsaturated ) ซึ่งดีต่อสุขภาพหัวใจในปริมาณสูง นอกจากจะมีไขมันที่ดีต่อสุขภาพแล้ว นมถั่วเหลืองยังเป็นนมจากพืชชนิดเดียวที่มีโปรตีนสูงเทียบเท่าได้กับนมวัว และสารอาหารที่ได้จากนมถั่วเหลืองก็เทียบได้กับที่พบในนมวัว
นอกเหนือจากจะปราศจากคอเลสเตอรอลแล้ว นมถั่วเหลืองยังมีไอโซฟลาโวนส์ (isoflavones) ซึ่งงานวิจัยชี้ว่าเป็นแอนตี้ออกซิแดนท์ที่ช่วยลดอาการอักเสบในร่างกาย และอาจช่วยต้านมะเร็งได้ด้วย National Center for Complementary and Integrative Health ในสหรัฐฯ ชี้ว่าการบริโภคนมถั่วเหลืองทุกวัน อาจช่วยลดไขมัน LDL ได้
การดื่มนมถั่วเหลืองยังช่วยฟื้นฟูร่างกายหลังออกกำลังได้ดี เพราะมีน้ำตาลพรีไบโอติก และไรโบฟลาวิน ไรโบฟลาวินจะเปลี่ยนคาร์โบไฮเดรตเป็นอะดีโนซีนไตรฟอสเฟต (adenosine triphosphate) หรือ ATP ซึ่งช่วยสร้างพลังงานให้ร่างกายในยามที่ต้องการ
สารอาหาร
จากรายงานของ United States Department of Agriculture เปรียบเทียบสารอาหารของนมจากอัลมอนด์และนมถั่วเลืองในปริมาณ 240 มล ดังต่อไปนี้
นมถั่วเหลือง | นมอัลมอนด์ | |
แคลอรี่ | 101 | 29 |
โปรตีน | 6 กรัม | 1.01 กรัม |
ไขมันรวม | 3.5 กรัม | 2.5 กรัม |
คาร์โบไฮเดรต | 12 กรัม | 1.01 กรัม |
เส้นใยอาหาร | 1 กรัม | 1 กรัม |
น้ำตาล | 9 กรัม | 0 กรัม |
แคลเซียม | 451 มก. | 451 มก. |
ธาตุเหล็ก | 1.08 มก. | 0.36 มก. |
แมกนีเซียม | 41 มก. | 17 มก. |
ฟอสฟอรัส | 79 มก. | ไม่มีข้อมูล |
โปแตสเซียม | 300 มก. | 36 มก. |
โซเดียม | 91 มก. | 115 มก. |
ไรโบฟลาวิน | 0.425 มก. | 0.067 มก. |
วิตามินเอ | 499 IU | 499 IU |
วิตามินดี | 120 IU | 101 IU |
เรื่องโปรตีนเป็นสิ่งที่คนเข้าใจผิดกันมากในเรื่องนมจากอัลมอนด์ อัลมอนด์ดิบอาจมีโปรตีนสูง โดยอัลมอนด์หนึ่งหน่วยบริโภคมีโปรตีน 6 กรัม แต่นมจากอัลมอนด์หนึ่งหน่วยบริโภค (ราว 8 ออนซ์) มีโปรตีนราว 1 กรัมเท่านั้น นมจากอัลมอนด์ที่ซื้อจากร้านมักมีน้ำเป็นส่วนประกอบหลัก บางแบรนด์มีอัลมอนด์เพียงแค่ 2 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น ที่เหลืออีก 98% เป็นน้ำ วิตามินและแร่ธาตุที่เติมเข้าไป และอิมัลซิไฟเออร์ที่ช่วยในการรวมตัวกันของส่วนประกอบต่างๆ
นอกจากนี้ สารอาหารของนมจากอัลมอนด์และนมถั่วเหลืองที่มีจำหน่ายในท้องตลาด แต่ละแบรนด์อาจแตกต่างออกไป บางยี่ห้อมีการเพิ่มน้ำตาล เกลือ และสารกันเสีย ซึ่งอาจทำให้ปริมาณคาร์โบไฮเดรตและแคลอรี่ของนมแตกต่างกันออกไป ขณะที่หลายยี่ห้อก็มักจะเติมแคลเซียมและวิตามินดีเข้าไป เพื่อให้มีสารอาหารใกล้เคียงกับนมวัวมากที่สุดด้วย
ข้อด้อย
นมทั้งสองชนิดต่างก็มีข้อด้อยบางอย่าง ที่เราอาจต้องพิจารณาประกอบ ในการจะเลือกนมชนิดใดชนิดหนึ่ง
นมจากอัลมอนด์
มีแคลอรี่และโปรตีนต่ำกว่าเมื่อเทียบกับนมวัวและนมถั่วเหลือง ถ้าจะดื่มนมชนิดนี้เป็นหลัก ให้ควรต้องมีการเพิ่มโปรตีนในแหล่งอื่น เพื่อให้ได้รับโปรตีนอย่างเพียงพอด้วย
ผู้ผลิตบางรายมีการเติมสารคาร์ราจีแนน (carrageenan) เข้าไป สารชนิดนี้มักใช้เพื่อความเข้มข้นของอาหารไร้ไขมัน รวมทั้งในนมจากอัลมอนด์ด้วย คาร์ราจีแนนมีผลข้างเคียงหลายอย่าง ที่พบบ่อยก็คือรบกวนการย่อยอาหาร ทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหาร และอาการอักเสบ
เพื่อหลีกเลี่ยงสารชนิดนี้ การทำนมจากอัลมอนด์รับประทานเองที่บ้านเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ลองดูสูตรและวิธีการทำนมอัลมอนด์ได้ ที่นี่
นมถั่วเหลือง
ถึงแม้จะมีโปรตีนสูง แต่บางยี่ห้อก็มีปริมาณเมไธโอนีน (methionine) ซึ่งเป็นกรดอะมิโนจำเป็นชนิดหนึ่งในปริมาณไม่เพียงพอ เนื่องมาจากกระบวนการผลิต จึงควรต้องได้รับกรดอะมิโนชนิดนี้ให้เพียงพอจากแหล่งอาหารอื่น
นมถั่วเหลืองยังมีสารประกอบที่เรียกว่าสารต้านโภชนาการ (antinutrients) ซึ่งเป็นสารตามธรรมชาติจะลดความสามารถของร่างกายในการดูดซึมสารอาหารจำเป็นและทำให้การย่อยโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตลดประสิทธิภาพลง
สารต้านโภชนาการที่มีอยู่ในถั่วเหลืองได้แก่ สารบับยั้งเอ็นไซม์ทริพซิน (trypsin inhibitor) เลคติน (lectin) กรดไฟติก (phytic acid) และโอลิโกแซคคาไลน์ที่ย่อยไม่ได้ (indigestible oligosaccharide) กระบวนการผลิตนมถั่วเหลืองอาจลดสารต้านโภชนาการ และเพิ่มคุณค่าสารอาหารให้นมถั่วเหลืองได้ แต่กระบวนการนี้มีค่าใช้จ่ายและการผลิตที่สิ้นเปลืองเพิ่มขึ้น
เลือกชนิดไหนดี
หากพูดในแง่ของคุณค่าทางอาหารแล้ว นมวัวมีคุณค่าทางอาหารที่ยอดเยี่ยมที่สุด เพราะอุดมด้วยโปรตีน มีสารอาหารหลากหลาย เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม โปแตสเซียม ไรโบฟลาวิน โฟเลต วิตามินบี 12 วิตามินดี
นมไขมันต่ำมีแคลอรี่ราว 100 แคลอรี่ และโปรตีน 8 กรัมต่อหนึ่งถ้วย ขณะที่นมถั่วเหลืองมีคุณค่าที่ใกล้เคียงกันคือ มี 95 แคลอรี่ และโปรตีน 7-12 กรัมต่อหนึ่งถ้วยตวง และนมจากอัลมอนด์มีแคลอรี่ต่ำสุดคือราว 30-50 แคลอรี่ แต่ก็มีโปรตีนเพียง 1 กรัมต่อหนึ่งถ้วยตวง
นมถั่วเหลืองมีไฟโตนูเทรียนท์ที่เรียกว่าไอโซฟลาโวน ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีคุณสมบัติในการต้านมะเร็ง และมีไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่งที่ดีต่อสุขภาพหัวใจ ขณะที่นมจากอัลมอนด์มีไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว วิตามินเอ และวิตามินอี งานวิจัยในวารสาร Journal of Food Science and Technology ระบุว่า หากดูในแง่คุณค่าทางอาหารแล้ว นมถั่วเหลืองถือเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดในการทดแทนนมวัว อย่างไรก็ตาม รายงานนี้ก็ระบุว่า คนส่วนใหญ่มักชอบรสชาติของนมอัลมอนด์มากกว่านมถั่วเหลือง
เพราะฉะนั้นการจะเลือกนมชนิดใด จึงเป็นความชอบพอของแต่ละคน และความสมดุลในการกินอาหารของแต่ละคนด้วยนั่นเอง
Average Rating